Hervormingen op til in de Belgische federale en Vlaamse regering: fiscaliteit en vermogensplanning

Federale hervormingen: de supernota van Bart De Wever met de meerwaardebelasting op aandelen als twistpunt

De "Supernota" van N-VA-voorzitter Bart De Wever stelt op federaal niveau een grondige hervorming van de personenbelasting voor. Er wordt gefocust op een verschuiving van de belastingdruk van arbeid naar consumptie, zodat werken aantrekkelijker wordt en de koopkracht toeneemt. Het huidige progressieve belastingsysteem zou vereenvoudigd worden, met lagere tarieven voor werknemers en gepensioneerden, terwijl belastingen op consumptie en ecologische schade zouden toenemen. Dit zou belastingontduiking verminderen en bijdragen aan een rechtvaardigere verdeling van de belastingdruk. 

Een opvallend punt in de federale hervormingsplannen is de voorgestelde meerwaardebelasting op aandelen. De huidige vrijstelling van meerwaarden op aandelen vormt een belangrijk kenmerk van de Belgische personenbelasting, maar dit zou nu worden herzien. Het voorstel omvat een belasting van 10% op meerwaarden, met mogelijke vrijstellingen voor substantiële participaties in KMO’s tot 2,5 miljoen euro, en voor meerwaarden op beursgenoteerde aandelen na een periode van tien jaar. Dit plan vormt een breekpunt in de politieke onderhandelingen, maar het lijkt waarschijnlijker dan ooit dat de maatregel er komt. 

Voorts zou er ook gesleuteld worden aan de huidige roerende voorheffing, die van 30% op 25% zou worden gebracht, terwijl anderzijds bepaalde gunstregelingen, zoals de liquidatiereserves en de VVPRbis-regeling, respectievelijk worden hervormd (10% + 10%) of afgeschaft.

Daarnaast wordt ook gesproken over een meerwaardebelasting op onroerend goed met een tarief van 15%, en zouden periodieke inkomsten belast worden aan 25%.

Bovenstaande voorgenomen hervormingen zijn vanzelfsprekend onder voorbehoud: ze maken het voorwerp uit van een politieke tekst die als basis zou dienen voor de verdere regeringsonderhandelingen. We volgen alleszins de evoluties de volgende maanden op de voet.

Vlaamse hervormingen: vastgoed en schenkingen in het vizier

De Vlaamse regering focust haar hervormingen sterk op vastgoed en vermogensplanning. 

Een belangrijk speerpunt is de stapsgewijze verlaging van de erfbelastingtarieven voor kleine en middelgrote erfenissen. De exacte invulling van de tariefverlaging is nog niet bekend. Dit moet nog verder worden uitgewerkt door de minister van Financiën. Wel wordt meegedeeld dat de verlaging van kracht zou worden in 2026.

Tegelijkertijd wordt er ook gesleuteld aan de regeling omtrent de niet-geregistreerde schenkingen, zoals hand- en bankgiften. Begin 2025 zal de minister van financiën de verdachte periode voor de niet-geregistreerde roerende schenkingen van drie naar vijf jaar brengen. Dit betekent dat als een schenker binnen vijf jaar na de roerende schenking overlijdt, en de schenking niet werd geregistreerd, de begiftigde alsnog de hogere erfbelasting moet betalen. Hiermee wil de Vlaamse regering families aanmoedigen om roerende schenkingen officieel te registreren, en zo schenkbelasting (3% of 7%) te betalen.

Daarnaast plant Vlaanderen verdere hervormingen in de registratierechten op vastgoed, met de bedoeling de tarieven voor de aankoop van gezinswoningen te verlagen van 3% naar 2%. Gezinnen zullen zo eenvoudiger een eigen woning kunnen aankopen. Dit zou moeten bijdragen aan een soepelere doorstroming op de woningmarkt. De verlaging van het tarief naar 2% zal gelden voor aankoopaktes die verleden worden vanaf 1 januari 2025. Concreet betekent dit dat wie nu een woning koopt, waarschijnlijk al van het lagere tarief gebruik zal kunnen maken. Tussen het ondertekenen van de compromis en het verlijden van de akte mag immers een periode van maximaal 4 maanden verlopen. 

Ten slotte wil het regeerakkoord “onrechtmatige achterpoortjes” sluiten, zonder precies te zeggen hoe. Wel is duidelijk dat hier ten eerste het gunstregime voor familiale ondernemingen en vennootschappen wordt geviseerd. Het gunstregime laat toe om onder bepaalde voorwaarden activa van familiale ondernemingen en aandelen van familiale vennootschappen belastingvrij te schenken, of met een verlaagd vast tarief te laten vererven. Ten tweede zou ook de manier waarop private stichtingen worden gebruikt strenger gecontroleerd worden. Het is echter nog niet duidelijk hoe deze “onrechtmatige achterpoortjes” dan concreet gesloten zouden worden. 

Conclusie

De combinatie van deze geopperde federale en voorgenomen Vlaamse hervormingen vormt een ingrijpende transformatie van het Belgische fiscale landschap. De hervormingen zijn volgens de bedenkers ervan niet alleen bedoeld om het belastingstelsel rechtvaardiger en eenvoudiger te maken, maar ook om economische groei te stimuleren door de belastingdruk op arbeid te verlagen en consumentenbestedingen aan te moedigen. Door vermogensplanning en schenkingssystemen te viseren zou de Vlaamse regering fiscale lekken proberen dichten en een eerlijkere bijdrage van alle burgers willen verzekeren. Het is duidelijk dat de private clients en ondernemers best rekening houden met de voorgenomen hervormingen in het licht van hun voorgenomen vermogensplanning.

Sansen International Tax Lawyers is een “boutique” advocatenkantoor dat in 2014 werd opgericht door Erik Sansen. Het kantoor is gespecialiseerd in internationale en nationale fiscaliteit, met een focus op fiscaal advies, fiscale procedures en estate planning. 

Sansen biedt een zeer persoonlijke en hands-on benadering voor ondernemers, vennootschappen en vermogende particulieren. Het kantoor heeft een wendbaar team dat nauw samenwerkt met een internationaal netwerk van adviseurs, en biedt een breed scala aan diensten, van grensoverschrijdende investeringen tot fiscale begeleiding bij emigratie. Sansen streeft naar langdurige vertrouwensrelaties met zijn cliënten   .