Mag een bank u weigeren als klant?
Wat als een bank u weigert een rekening te openen, of wat als een bank u plots vragen begint te stellen over uw vermogen, zelfs al bent u jarenlang trouwe klant.
Niet (meer) welkom bij uw bank?
In het jaarverslag van Ombudsfin, de ombudsman voor consumentengeschillen in financiële aangelegenheden, staat vermeld dat de dienst meer dan ooit te maken kreeg met klachten over geblokkeerde en/of afgesloten rekeningen, soms na een jarenlange bankrelatie en schijnbaar zonder enige aanleiding.
Dat fenomeen doet zich ook voor in het privatebankingsegment. Investeerders en ondernemers uit ‘gevoelige’ sectoren, zoals diamant- en vastgoedbedrijven hebben moeite met het openen van een rekening of krijgen te maken met geblokkeerde of afgesloten rekeningen.
Waarom sluiten banken de rekeningen van eigen klanten af en weigeren ze nieuwe klanten?
De blokkering van een klantenrekening gebeurt meestal op basis van waakzaamheidsverplichtingen waaraan financiële instellingen moeten voldoen. Een groot deel van de antiwitwaswetgeving in België is de omzetting van Europese richtlijnen ter bestrijding van witwaspraktijken en de financiering van terrorisme.
Door die wetgeving moeten financiële instellingen niet alleen weten wie hun klanten zijn vooraleer een relatie aan te gaan (know your customer), ze moeten hun klanten ook continu opvolgen en hun risico inschatten (risk based approach).
Banken volgen die verplichtingen nauwgezet op om forse boetes te vermijden. Het blokkeren of afsluiten van een rekening is een eenvoudige manier om te voldoen aan de waakzaamheidsverplichting.
De ombudsman concludeert dat de-risking banken in staat stelt te voldoen aan hun verplichtingen op het vlak van risicobeheersing gelinkt aan witwasbestrijding, maar dat de manier waarop dat gebeurt in bepaalde dossiers leidt tot ‘buitensporige maatregelen’ en de ‘financiële uitsluiting’ van bepaalde groepen.
Getroffen consumenten trekken regelmatig naar de ombudsman in de hoop dat die de klantrelatie kan herstellen, maar meestal kan Ombudsfin weinig doen om uitgesloten klanten te helpen. De dienst kan wel bemiddelen, maar kan een financiële instelling nooit dwingen een relatie met een bepaalde klant op te starten of in stand te houden.
Spanningsveld
De buitensporige maatregelen die financiële instellingen treffen zijn het gevolg van het spanningsveld waarin banken zich bevinden. Enerzijds worden banken verplicht maximaal op te treden als poortwachter, waarbij criminelen of criminele organisaties die de bank als witwasmedium proberen te misbruiken moeten worden opgespoord en gemeld aan de overheid. Banken worden almaar meer gevraagd als politieagent op te treden. Doen ze dat niet, dan worden ze gestraft met enorme boetes en wordt hen verweten zelf witwassers te zijn of criminelen te helpen met het transfereren van illegale tegoeden.
Anderzijds is een bank een commerciële onderneming en verwacht de maatschappij dat iedereen een bankrekening moet krijgen, ongeacht hun activiteit. De Bank is als commerciële onderneming vrij om zelf te kiezen met wie ze een klantrelatie aangaat.
Welke rol speelt FinFactor in deze wetgeving bij het openen van uw rekening en de bovengenoemde ”risk-based aproach”.
FinFactor is als vermogensbeheerder aan dezelfde wetgeving onderworpen als de depothoudende bank waar u uw rekening wenst te openen of waar u uw rekening reeds heeft. Gezien onze jarenlange ervaring bij financiële instellingen, hebben wij voldoende kennis welke gegevens en documentatie u moet aanleveren om te voldoen aan de vragen van uw bank. Geef ons gerust een seintje indien u hierover meer verduidelijking wil.
